Đối với những người mê thể loại game dàn trận, chiến thuật thì không thể không biết đến series các game Starcraft, Empire, Red Alert, Civilizations,… Những ai đã từng đắm chìm trong thế giới thời trung cổ, với những chiến binh hồng thập tự, với việc xây dựng đế chế của riêng mình, dân cư, làng mạc, thành lũy, quân đội thì không thế không biết đến series game Medieval total war.
Medieval total war II được phát triển bởi Creative Assembly và phát hành bởi SEGA từ năm 2006, là game chiến thuật tái hiện giai đoạn lịch sử trung cổ trải dài từ Châu Âu, Bắc Phi, Trung Đông từ năm 1080 đến 1503, là thời kì đầy biến động với các cuộc xung đột tôn giáo, những trận đánh kịch liệt và các thủ đoạn chính trị. Rating Gamespot 8.8/10, Metascore 88 và dành cho độ tuổi 16+. Đủ để biết game có sức hấp dẫn cỡ nào.
Ở Medieval total war II đòi hỏi ở người chơi phải quản lý một quốc gia từ việc cân bằng thu chi, số lượng pháo đài (castle) hay thành phố (town), binh lính, sử dụng các chiêu bài ngoại giao, hối lộ hay chi phối giáo hội, mở rộng bờ cõi để hoàn thành các chiến dịch.
Sau đây là vài nét cơ bản về game, tôi chỉ bàn về chế độ chơi offline.
1. Cấu hình tối thiểu yêu cầu
English version of Microsoft® Windows® 2000/XP
- Celeron 1.5GHz Pentium 4® (1500MHz) or equivalent AMD® Athlon 64
- 512MB RAM
- DVD-ROM Drive
- 9GB of uncompressed free hard disk space
- 100% DirectX® 9.0c compatible 16-bit sound card and latest drivers
- 100% Windows® 2000/XP compatible mouse, keyboard and latest drivers
- DirectX® 9.0c
- 128MB Hardware Accelerated video card with Shader 1 support and the latest drivers. Must be 100% DirectX® 9.0c compatible*. The Nvidia® GeForce 4 Ti 4400 or the ATI Radeon® 9600 SE is the recommended minimum video card.
- Monitor must be able to display 1024×768 resolution or above
Lưu ý khi cài đặt game: Tôi không cố súy việc xài đồ lậu, tuy nhiên nếu xét tình hình kinh tế còn khó khăn, thì việc tải game đã được chia sẻ trên cộng đồng mạng cũng có thể cảm thông một chút. Đối với phiên bản MTWII, lưu ý file crack phải phù hợp với phiên bản của bản patch. MTWII hiện nay có phiên bản 1.03, còn bản mở rộng Kingdoms có phiên bản 1.05 (plus).
** Patch là bản vá các lỗi của game.
2. Ưu điểm (theo tôi đánh giá)
- Đồ họa 3D sống động.
- Các trận đánh được tái hiện khá chân thật, với sự phân tầng của các cấp lính. Bạn có thể tự bố trí các đạo quân tùy theo chiến thuật riêng bạn, sở trường từng loại lính (có loại chiến đấu được vừa ở tuyết và trong rừng, có loại thì bị hạn chế, có loại khắc chế dễ dàng kị binh, có loại tinh thần chiến đấu cao, ít đầu hàng, hay có loại gây sợ hãi quân địch,..) và các kĩ năng đặc biệt (như chạy vòng tròn rồi bắn tên, bắn mũi tên có lửa). Bộ binh khi chạy một lúc sẽ thấy mệt hoặc có số lượng mũi tên nhất định cho các cung thủ.
- Nhạc nền hay, đi kèm cũng hợp với thời đại và thời điểm.
- Còn vô số cải tiến khác so với phiên bản đầu (http://www.ign.com/articles/2006/11/10/medieval-ii-total-war-review?page=1)
3. Các chế độ chơi
Tutorial: Game sẽ hướng dẫn các thông tin cơ bản về đánh một trận chiến (battle) và quản lý nhà nước.
Grand campaign: Có hai loại chiến dịch: ngắn (short), dài (long), phụ thuộc vào từng quốc gia bạn chọn sẽ có những thay đổi nhất định khác nhau. Nhưng long compaign đều quy định các bạn phải chiếm được 45 vùng đất (regions) bao gồm một số vùng bắt buộc như Jerusalem, Granada,…assa
Ban đầu bạn có 5 quốc gia để lựa chọn: Anh (England), Pháp (France), Holy Roman Empire, Tây Ban Nha (Spain) và Venise. Sau khi kết thúc một chiến dịch thì game sẽ mở các sự lựa chọn khác cho bạn như Sicily, Milan, Moors, Egypt,… Tổng cộng sẽ có 17 quốc gia ở chế độ chơi này (ngoại trừ Papal States, Mongols, Timurids và Aztecs-bản Kingdoms).
Custom battle: Bạn có thể tự tạo một trận đánh cho riêng mình.
Quick battle: Một trận đánh ngẫu nhiên sẽ thỏa mãn sự hiếu chiến và kĩ năng lãnh đạo quân của bạn.
Historical battle: Các trận đánh trong lịch sử được tái hiện như trận đánh Agincourt, Arsuf, Otumba,…
4. Những đặc điểm cần lưu ý khi chơi Grand Campaign
- Về đặc thù quân đội của các quốc gia: Mỗi quốc gia có lính đặc thù riêng, sau đây tôi nêu vài ví dụ
+ Anh: Sở hữu longbowmen (xạ thủ với cung lớn) với khả năng bắn tầm xa tốt và bộ binh mạnh, tuy nhiên kị binh vẫn còn yếu.
+ Pháp: Sở hữu kị binh đáng gờm tốt nhất khu vực phía Đông, bộ binh tốt vào giai đoạn phát triển về sau (thời kì những phát minh về thuốc súng và giấy được phát triển). Tuy nhiên giai đoạn đầu bộ binh kém hơn so với các nước trong khu vực.
+ Holy Roman Empire: Gần như mạnh về mọi mặt, nhưng không có những đội quân đặc thù như Anh và Pháp.
+ Sicily: Quân đội mạnh, với kị binh Norman và cung thủ Muslim giá rẻ. Về giai đoạn sau kị binh không đa dạng và phát triển.
+ Milan: Quân đội mạnh, nhất là lính dùng cung nỏ và công nghệ phát triển mạnh về sau, tuy nhiên kị binh đối kháng còn yếu.
+ Byzantinne Empire: Kị binh mạnh và bao gồm lính cưỡi ngựa sử dụng vũ khí, lính bắn cung giỏi. Tuy nhiên không có giai đoạn phát triển thuốc súng.
+ Russia: Kị binh trang bị cung tên và chiến đấu bằng kiếm/thương đa dạng, tuy nhiên thời kì đầu bộ binh và vũ khí bắn tên còn yếu.
- Bốn đặc điểm của town và castle:
+ Tỉ lệ gia tăng dân số (Population growth): Dân số tăng nhanh đồng nghĩa với việc tăng florins thông qua việc thu thuế và tăng các vấn đề an sinh xã hội.
+ Nhu cầu công chúng (Public order): Vui chơi, giải trí, tôn giáo,.., cũng bị ảnh hưởng một phần do tốc độ tăng trưởng dân cư, mức độ đánh thuế, do sự xuất hiện của quân nổi loạn (rebels) và thầy phù thủy.
+ Tiền thu (Income): Tiền thuế (tax) nhận qua từng turn (ảnh hưởng bởi việc xây đường, chợ, cảng, làm nông, mỏ và trộm cắp).
+ Tôn giáo (Religion): Catholic, Paradox, Islam,
Việc xây dựng các công trình sẽ quyết định đến các yếu tố trên. Ngoài ra việc xây town sẽ mang lại nhiều tiền income hơn castle, đổi lại dân chúng dễ phản đối, khó quản lý, dễ nổi loạn đập phá công trình và chiếm thành phố nếu đường xá dơ, dịch bệnh, lo âu về vấn đề tôn giáo,.. làm cho tỉ lệ public order thấp dưới 60%. Vì vậy cần đọc kĩ nội dung từng loại công trình để quyết định thứ tự xây cho phù hợp với chiến thuật và nguồn tài chính hiện có.
- Về đặc điểm các nhân vật trong game (Agents)
+ Vua (Faction Leader): Vua, người có uy quyền, lòng trung thành (loyalty), khả năng điều khiển (command), sự khiếp sợ (dread), khi cho vào các thành phố sẽ làm tăng tỉ lệ population grown, sự phục tùng của dân chúng khi tăng thuế hay khi đem đi chiến đấu sẽ làm tăng sức mạnh của đội quân và làm khiếp đảm đối phương.
+ Hoàng tử (Faction Heir): Vai trò trong game tương tự như vua, có thể cưới các công chúa nước khác để thiết lập các mối quan hệ (sử dụng diplomat để thực hiện yêu cầu này).
+ Công chúa (Princess): Có hai vai trò, hoặc được sử dụng như nhà ngoại giao, hoặc cho kết hôn với hoàng tử các nước khác như công cụ chính trị (tỉ lệ thành công tùy thuộc vào các tính chất của hoàng tử)/hoặc các tướng lĩnh không cùng huyết thống (tỉ lệ thành công 100%).
+ Thành viên hoàng tộc (Family members): Được gia tăng bằng việc nhận con nuôi của nhà vua/các tướng lĩnh hoặc cho các công chúa kết hôn, sinh nở.
+ Nhà ngoại giao (Diplomat): Được dùng để đàm phán, thương lượng, thiết lập giao thương (trade right) để tăng florins income hằng năm, quan hệ bạn bè (make alliances) (được đặc quyền khi cùng tấn công chung một kẻ thù thì sẽ tính chung vào một đạo quân), tặng quà (offers) như tiền, bản đồ, vùng đất, đòi hỏi (demand), yêu sách. Có thể dùng diplomat để đòi tiền, bản đồ khi kết bạn ở những turn đầu.
+ Linh mục (Priest): Dùng để tăng tỉ lệ người theo đạo (religion), tăng piety cho các tướng lĩnh, tiêu diệt các thầy phù thủy.
+ Thương nhân (Merchant): Kiếm tiền nhờ khai thác các mỏ vàng, than, buôn bán vải, gia súc, vũ khí, nô lệ, hải sản,… Hoặc có thể dùng để “đọ sức” với các thương nhân của các nước khác để kiếm tiền.
+ Gián điệp (Spy): Có chức năng xem những ẩn số binh lính trong thành, đội quân, làm tăng khả năng mở cổng thành của địch mà không cần phải công phá, làm giảm chỉ tiêu public order, lây nhiễm dịch bệnh,…
+ Sát thủ (Assassin ): Được dùng để thực hiện các mục đích chính trị, loại trừ tất cả đối thủ bạn muốn, phá hoại nhà cửa (sabotage),… Để đào tạo assassin cần nâng cấp nhà brothel (cũng là nhà đào tạo spy) lên 2-3 cấp.
+ Lính đánh thuê: Được thuê với giá cao bởi các tướng lĩnh, tùy vùng đất sẽ có các loại và số lượng lính khác nhau.
- Những điều cần biết khi chơi game:
+ Cần lưu ý cân bằng giữa số lượng Town và Castle. Cả hai đều có khả năng mang lại nguồn cung Florins (đơn vị tiền tệ trong game), nhưng Town dùng để mang lại tiền tệ, Castle chủ yếu dùng để tạo lính. Dĩ nhiên không thể phủ nhận Town cũng có những quân đội riêng để trấn thủ thành với Defense cao và các kĩ năng chiến đấu riêng biệt, và Castle cũng vậy, tuy nhiên Castle có tính ổn định cao về người dân và đa dạng lính để đi chiến đấu hơn.
+ Việc lựa chọn thành trì làm thủ đô (capital) ảnh hưởng đến income hằng năm, để lựa chọn một town làm thủ đô thì bấm “Set this settlement to be the faction’scapital (vòng tròn đỏ phía dưới).
+ Diplomat, Spy, Assassin, Priest (gọi chung là agents) phải tốn tiền duy trì qua mỗi turn còn Merchant thì không. Spy, Assassin, Merchant đều có tỉ lệ thành công/thất bại khi được dùng trong các nhiệm vụ, tất cả chỉ là ngẫu nhiên. Sau mỗi lần thành công các skills sẽ được nâng dần, đồng thời cũng tăng tỉ lệ hoàn thành các nhiệm vụ sau.
+ Để dùng thuyền di chuyển quân đội, các agents; cần click trái chọn đội quân/agent cần dịch chuyển, tiếp đó click phải vào thuyền rồi di chuyển đến nơi đích.
+ Khi xảy ra dịch hạch (Plague), tuyệt đối không được dịch chuyển bất kì ai ra khỏi thành và vào thành, tăng cường các Priest, xây dựng các công trình về chăm lo sức khỏe (tăng healthy), public order. Giai đoạn đấy kinh tế sẽ tụt dốc rất nhanh, dân chúng có khả năng bạo loạn và có khả năng mất đi các tướng lĩnh, các agents rất nhiều.
+ Spy và Assassin có vai trò rất tốt trong việc chiếm thành trì. Việc gia tăng số lượng spy trong thành sẽ làm giảm public order, hơn nữa khi dùng Assassin thực hiện các công việc sabotage cũng làm giảm rất nhanh public order và làm gánh nặng lên nền kinh tế đối thủ. Khi public order rất thấp (0-20%) sẽ xảy ra nổi loạn (riot), khi này rebel sẽ chống đối và đuổi quân đội ra khỏi thành. Khi đối thủ cần phải sửa chữa nhà cửa, không còn tiền vào đầu tư quân đội, mất thành trì sẽ là cơ hội lớn cho ta.
+ Sử dụng Diplomat để tặng quà (offer) cho các nước khác nhằm tranh thủ sự ủng hộ và các mối quan hệ khi cần cũng sẽ hữu hiệu khi tiêu diệt một nước khác.
+ Nên chú ý các khoản Income, Outcome để biết cân đối trong các hoạt động tài chính và duy trì quân đội. Ngoài ra các đồ thị ở Faction rankings cũng đóng vai trò hữu hiệu trong việc đánh giá khả năng của các quốc gia khác.
+ Chú ý đến các đặc điểm từng loại quân (bonus fighting cavaltry, effective against armor, good morale..) để lựa chọn các đội hình chiến đấu cho phù hợp.
- Về thứ tự ưu tiên xây dựng và chiến thuật chơi
+ Trước hết ta cần phải xác định muốn mở rộng theo bờ cõi (regions) hay tập trung tăng trưởng dân số. Để tăng nguồn income cần tập trung xây dựng town, xen kẽ giữa các town là castle. Lưu ý đối với việc chuyển quân khó khăn giữa từng vùng, ta có thể dùng tướng lĩnh xây dựng chiến hào (tốn 500 florins), sau đó đưa quân vào đóng tại đấy, để đề phòng khi kẻ thù có tấn công bất ngờ cũng kịp xoay xở.
+ Luôn phải nhớ đọc kĩ các lời chú thích bằng tiếng Anh đối với các công trình cần xây, việc này rất quan trọng đến cục diện. Khi xây dựng town, đầu tiên ta nên chọn phát triển ruộng (farm), vừa tăng dân cư vừa tăng nguồn thu (incomes). Đối với các vùng đất cạnh bờ biển thì sẽ phát triển cảng (port). Sau đó xây dựng đường đi, rồi nhà thờ tôn giáo (đối với các vùng đất tỉ lệ religions còn yếu), tiếp đó là chợ để tạo merchant thu florins hằng năm. Một số vị trí đặc biệt sẽ có thêm mỏ (mines). Tuy nhiên cần lưu ý giá thành để xây mines ban đầu rất cao (2000 florins/2 turns). Ngoài ra xây dựng các công trình để sản xuất diplomat hay spy, assassin nhằm nâng tỉ lệ public order (vì tỉ lệ này cao, dân đông thì florins theo từng năm mới tăng được, tax mới có thể đạt mức very high). Ngoài ra việc build lính, xây dựng quân đội để đưa vào town vừa để cố thủ vừa trấn an dân chúng (tăng public order). Nhưng phải cân nhắc số lượng vì hằng năm phải bỏ tiền “nuôi lính” qua từng năm và khoản đó là gánh nặng nhất. Chung quy lại, từng turn ta luôn phải theo dõi sự ảnh hưởng, sự thay đổi của từng công trình lên nguồn thu thông qua “Settlement details” (bảng bên trái hình phía trên), và sự thay đổi incomes sau mỗi turn (bằng cách click nào hũ vàng nằm ở góc phải phía dưới). Sự lựa chọn thủ đô (capital) cũng ảnh hưởng đến incomes, theo dõi sự ảnh hưởng của việc chọn capital bằng cách tôi đã in nghiêng và đậm như trên. Luôn luôn cân nhắc với vốn tài chính mà bạn đang có trong tay, nếu không là vỡ nợ và ngân sách của bạn không kip chi trả các hoạt động bạn định làm.
+ Đối với castle nên xây dựng quân tùy thuộc vào điểm mạnh yếu của từng quốc gia. Tuy nhiên mới đầu không nên tập trung vào phát triển kị binh các loại vì giá tiền để tạo lính đã đắt, tiền duy trì theo từng turn còn đắt đỏ hơn. Có thể xây phối hợp, đầu tiên tập trung lính đánh bộ (infantry) đi kèm với town milita (quân đội của town), vì town milita có những đội quân cơ bản, tuy sức mạnh (damage) không cao nhưng phòng thủ (defense) khá ổn và có những đặc điểm tốt (đọc các chi tiết về quân lính bằng tiếng Anh ở phía dưới mỗi loại hình quân khi click vào) để chống lại kị binh dễ dàng.
+ Phải biết dùng diplomat để thiết lập quan hệ bạn bè với các nước, cho trade right với nhau để tăng nguồn thu florins. Khôn khéo có thể dùng diplomat cho tạo liên minh với các quốc gia lân cận, vừa đòi tiền, vừa cho map lẫn nhau, vì mới dạo đầu thái độ của máy (AI) với ta đều đánh giá ta rất rộng lượng (very generous).
+ Luôn phải mở rộng bờ cõi, chiếm thành để vừa đạt tiền khi mới thành công, vừa tăng nguồn thu florins hằng năm đều đặn.
- Liên quan đến Giáo hội (Pope)
+ Các Priest sẽ theo các trường dòng khác nhau, khi tăng đạo hạnh (Piety) lên cao, nếu theo công giáo (Catholic) sẽ trở thành Hồng y (Cardinal). Giáo hoàng (Pope) qua đời sẽ có đợt bầu chọn (election) người thay thế. Khi này số lượng Cardinal và sự ủng hộ của các Cardinals từ các nước đồng minh (alliance) sẽ quyết định Giáo hoàng mới và sự yêu mến của The Papal States dành cho bạn.
+ Các nước theo catholic khi chiến tranh lẫn nhau sẽ bị Giáo hội đưa ra các mission tạm dừng “đổ máu” giữa các con chiên. Số lượng dấu chữ thập (crosses) trong mục Overview/The Pope thể hiện mức độ yêu/ghét của Giáo hội dành cho mỗi nước. Khi số crosses thấp có ba vấn đề xuất hiện: một là unrest của người dân tăng cao làm giảm public order, hai là sẽ có khả năng nằm trong diện bị quân đội Crusade san bằng, ba là xuất hiện các thẩm giáo (Inquisitor) có nhiệm vụ như một assassin sẽ đi ám sát các tướng lĩnh và Priest có piety không cao. Để loại trừ các Inquisitor cần dùng các assassin “cao tay” hơn của bạn.
+ Để tăng các crosses có hai cách: Một là dùng diplomat hối lộ The Papal States bằng cách tặng tiền, tặng vùng đất, tuân thủ nghiêm ngặt các mission của The Pope đặt ra. Tuy nhiên có một cách hay để bạn không còn bị phán xét, mọi thứ sẽ trở lại như ban đầu là dùng assassin ám sát Pope hiện tại, sau đó Pope mới lên thay sẽ không còn hiềm khích với bạn nữa.
+ Các nước theo catholic có quyền request một commission Crusade (thông thường đợt Crusade đầu tiên sẽ vào thành Jerusalem. Để tham gia Crusade khi có lời kêu gọi cần có một tướng lĩnh kèm với đạo quân (đảm bảo số lượng đặt ra), sau đó chọn Join the Crusade (hình dưới). Lợi thế tham gia Crusade là bạn sẽ mua được lính tốt với giá rất rẻ, có thể đi qua các quốc gia theo Công giáo mà không gây hiềm khích. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, ngoài florins thu được sau khi chiếm giữ thành trì, của Pope ban tặng, quân đội Crusade sẽ được tăng experiences, tướng được tăng thêm ngựa và phẩm giá. Khi đến thành trì mới với số lính nhiều, khỏe một cách “hợp pháp” sẽ là bàn đạp vững chắc để chinh phục các vùng đất lân cận. Tuy nhiên giữa đường đi sẽ có lính sợ hãi bỏ chạy, ngoài ra tiền chi trả để duy trì đạo quân bị khấu trừ vào kinh tế nên cần cân nhắc.
Còn lại những chỉ dẫn về việc chiếm thành, build siege hay lựa chọn chế đô chơi cho mỗi Grand campaign sẽ được chỉ dẫn trong game.
5. Cách battle với AI trong MTWII
Các bạn có thể xem tiếp phần 2 của review này tại đây:
Review về Medieval total war II (MTWII) – Những điều cần biết (phần 2)
Toàn bộ bài viết là một vài chia sẻ về những trải nghiệm của tôi. Các bạn hãy chịu khó cài đặt và tận hưởng trò chơi, tôi đảm bảo Medieval total war II sẽ không làm các bạn thất vọng.
Chúc vui.
P/s: Về phần mềm chụp màn hình game hay quay video (không cần replay video trong game), các bạn có thể dùng phần mềm FRAPS screenshots.
http://www.fraps.com/download.php
Có thắc mắc gì hay bổ sung thông tin xin các bạn vui lòng bình luận để bài viết chỉn chu hơn.
Update 20/08/2016.